Z teorii

Większość współczesnych ludzi  je więcej, niż tego potrzebuje. Czynność jedzenia, w coraz większym stopniu przestaje pełnić podstawową funkcję, jaką jest utrzymanie organizmu przy życiu i dostarczanie mu energii, a coraz częściej służy zaspokajaniu  potrzeb psychicznych jednostki, takich jak pragnienie miłości, bezpieczeństwa, aprobaty. 

Wciąż często w interwencjach mających na celu obniżenie masy ciała stosowany jest  model zwany „racjonalnym” zakłada, że zachowanie człowieka, istoty racjonalnej, jest wynikiem procesów logicznego myślenia. Wystarczy, więc poinformować osobę o czynnikach zagrożenia i zachowaniach zwiększających ryzyko zachorowania, ewentualnie pokazać zachowania zabezpieczające zdrowie  i to spowoduje, że zmieni ona zachowania szkodliwe na zachowania sprzyjające zdrowiu.

Zmiana nawyków żywieniowych i stylu życia, które są  podstawą do trwałego obniżenia masy ciała  to  niezaprzeczalnie proces psychologiczny, w którym walczą ze sobą dwa żywioły z jednej strony chęci i oczekiwania lepszego z drugiej strony - nawyki. Z jednej strony siła woli, z drugiej strony siła automatyzmu.

Przez wielu badaczy odczuwany stres i nieumiejętność radzenia sobie z sytuacjami trudnymi uważane są za główną przyczynę  nadmiernego jedzenia. Robins i Fray ( 1980) wysunęli hipotezę  istnienia tzw. „fałszywego głodu”, który stanowiłby  formę wyuczonej reakcji na stres. Osoba postrzegająca  zagrożenie myli  niebezpieczeństwo  z głodem i redukuje napięcie poprzez jedzenie.

Chcąc opisać z psychologicznej perspektywy mechanizmy odpowiedzialne za odżywianie się trzeba zacząć od najważniejszego pojęcia jakim jest samoregulacja. Powtarzając za badaczem tematu R. Baumeisterem -  są to wewnętrzne zmagania  człowieka z samym sobą, zmierzające do przejęcia kontroli nad impulsami. Impuls jest tu rozumiany jako potrzeba określonego zachowania  w specyficznej sytuacji, a zatem pojawia się wówczas, gdy jednocześnie czujemy się do czegoś zmotywowani  ( np. jesteśmy głodni) i wystawieni na określony bodziec (np. ciastko)

Proces zmiany nawyków żywieniowych i stylu życia w przypadku osób otyłych, to proces skomplikowany i długotrwały. Doświadczenie w pracy pokazuje, że klienci/pacjenci często nie chcą zaakceptować długoterminowych zmagań i rezygnują z kontaktów ze specjalistą. Wiele czynników wpływa, jednak na to, czy zostaną oni w terapii, bądź z niej wypadną  oraz  jak będą sobie radzić po zakończeniu leczenia. Czynnikiem, który często waży na wynikach leczenia, jest specjalista, do którego trafia osoba poszukująca pomocy.